Συνήθη καρδιολογικά προβλήματα

Υψηλή αρτηριακή πίεση (αρτηριακή υπέρταση)

Εκδηλώνεται με πονοκέφαλο, «βαρύ κεφάλι», αίσθημα τάσης στην αυχενική χώρα, ζάλη, κ.ά., αλλά μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα και να βρεθεί σε τυχαία μέτρηση (π.χ. στο φαρμακείο). Συχνά οι τιμές αρτηριακής πίεσης είναι οριακά και περιστασιακά υψηλές, οπότε αποτελεί ευθύνη του Καρδιολόγου να αποφασίσει αν θα χορηγήσει τελικά αντιυπερτασικό φάρμακο στον ασθενή ή όχι. Μια απόφαση συχνά περίπλοκη, στη λήψη της οποίας μπορούν να συμβάλουν ο υπέρηχος καρδιάς και το holter 24ωρης καταγραφής πιέσεως.

Υψηλή χοληστερίνη (υπερλιπιδαιμία)

Δεν εκδηλώνεται με συμπτώματα. Είναι ύπουλος εχθρός της καρδιάς και των αγγείων μας. Τα επίπεδα των λιπιδίων συσχετίζονται με τη διατροφή μας αλλά και με τη γενετική μας κατασκευή (άρα την κληρονομικότητα). Ρόλος του Καρδιολόγου είναι να διακρίνει την πραγματική υπερλιπιδαιμία (ή δυσλιπιδαιμία) και να αποφασίσει αν χρειάζεται λήψη χαπιού χοληστερίνης ή άλλης υπολιπιδαιμικής αγωγής.

Αίσθημα παλμών (διαταραχές παλμών/ αγωγής)

Συχνά επισκέπτονται τον Καρδιολόγο άτομα που παραπονιούνται για διάφορες αρρυθμίες: αίσθημα ταχέων παλμών, αίσθημα εντόνων παλμών (συχνά εν ηρεμία), αίσθημα φτερουγισμάτων, αίσθημα διακοπών (κενών) στο σφυγμό κτλ. Όλα τα παραπάνω είναι πιθανόν να οφείλονται σε πραγματικό αρρυθμιολογικό πρόβλημα, αλλά όχι απαραίτητα. Ο Καρδιολόγος θα ελέγξει αν το καρδιακό υπόστρωμα είναι φυσιολογικό ή όχι, και θα αποφασίσει αν απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση (π.χ. Holter ρυθμού 24ώρου, Καταγραφέας συμβάντων 15ημέρου). Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στην κολπική μαρμαρυγή, τη συνηθέστερη αρρυθμία σε ηλικίες άνω των 60, που η αντιμετώπισή της (φαρμακευτική και επεμβατική) έχει παρουσιάσει μεγάλα άλματα τα τελευταία χρόνια.

Στηθάγχη – έμφραγμα

Είναι το βασικό κλινικό πρόβλημα της σύγχρονης Καρδιολογίας. Οι αρτηρίες της καρδιάς στενώνονται υπό την επίδραση διαφόρων «παραγόντων κινδύνου» (όπως είναι η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, η υπερλιπιδαιμία και το οικογενειακό ιστορικό) και μπορούν να οδηγήσουν σε συμπτώματα σταθερής στεφανιαίας νόσου (όπως στηθάγχη, δηλαδή πόνος μπροστά στο θώρακα) ή σε οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (εδώ ανήκει το έμφραγμα του μυοκαρδίου). Αποτελεί το συχνότερο δίλημμα για τον Καρδιολόγο, να αποφασίσει αν το προκάρδιο ή θωρακικό ενόχλημα του εξεταζομένου οφείλεται σε στενωμένα στεφανιαία αγγεία ή σε κάτι άσχετο (π.χ. μυοσκελετικό ενόχλημα ή στομαχική διαταραχή). Είναι μια απόφαση κρίσιμη, δύσκολη (καθότι πολυπαραγοντική) και πολλές φορές απαιτούνται εξετάσεις όπως η δοκιμασία κόπωσης ή πιο προχωρημένες, όπως το σπινθηρογράφημα καρδιάς με θάλιο ή η στεφανιογραφία (κλασική ή αναίμακτη).

Δύσπνοια, πρησμένα κάτω άκρα

Πρόκειται για την κλασική εικόνα της καρδιακής ανεπάρκειας. Απαντάται συνηθέστερα σε ηλικιωμένα άτομα και μπορεί να είναι το αποτέλεσμα στεφανιαίας νόσου, βαλβιδοπαθειών, παραμελημένης υπέρτασης κτλ. Απαιτεί από τον Καρδιολόγο προσεκτική φαρμακευτική αγωγή και τακτική παρακολούθηση με υπέρηχο καρδιάς, που εδώ αποτελεί τη διαγνωστική μέθοδο εκλογής.

Βαλβιδοπάθειες

Η αφορμή για την ανακάλυψή τους είναι συνήθως κάποιο εύρημα από την ακρόαση της καρδιάς (φύσημα) ή τα συμπτώματα δύσπνοιας στην κόπωση, λιποθυμικά επεισόδια ή ένας προληπτικός έλεγχος (τυχαίο εύρημα). Οι γνωστότερες βαλβιδοπάθειες στο κοινό είναι η πρόπτωση της μιτροειδούς και η στένωση της αορτικής βαλβίδας. Η πρώτη απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στη διάγνωσή της, γιατί συχνά υπερ-εκτιμάται, ενώ η δεύτερη θα μας απασχολήσει ολοένα και περισσότερο στο μέλλον λόγω του γηράσκοντος πληθυσμού και των νέων τεχνολογιών για την αντιμετώπισή της (εμφύτευση βαλβίδας διαδερμικά, δηλαδή χωρίς εγχείρηση ανοικτής καρδιάς).

Προαθλητικός έλεγχος

Εδώ και μία πενταετία περίπου είναι απαραίτητη η έκδοση Κάρτας Υγείας Αθλητή για την συμμετοχή παιδιών ή ενηλίκων σε συστηματική / οργανωμένη άθληση. Η ΚΥΑ υπογράφεται από Καρδιολόγο μετά από τον λεγόμενο προαθλητικό έλεγχο, που περιλαμβάνει την κλινική εξέταση, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και, συχνά, το υπερηχοκαρδιογράφημα. Αρκετά περιστατικά αιφνιδίων θανάτων νέων αθλητών έχουν δει τα τελευταία χρόνια το φως της δημοσιότητας, με αποτέλεσμα ο προαθλητικός έλεγχος να έχει γίνει μια αναγκαιότητα (λόγω και του μεγάλου αριθμού ανθρώπων που ασχολούνται με τα σπορ και την άσκηση γενικότερα). Αποτελεί όμως και μια καλή ευκαιρία να ελεγχθεί καρδιολογικά ένα άτομο (άρα προάγει την πρωτογενή πρόληψη).

Προληπτικός καρδιολογικός έλεγχος (“τσεκ-απ”)

Αναγκαίος για άνδρες άνω των 40 ετών και γυναίκες με παράγοντες κινδύνου για Στεφανιαία νόσο. Πολλές φορές γίνεται με αφορμή τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, ή την πρόσληψη σε κάποια θέση εργασίας. Δυστυχώς, η προληπτική καρδιολογία τον καιρό της οικονομικής κρίσης έχει παραμεριστεί από τους συνανθρώπους μας, παρότι στην πραγματικότητα είναι πάντα πιο οικονομική από την αντιμετώπιση ενός προβλήματος υγείας αφού αυτό εκδηλωθεί. Αν για παράδειγμα ένα άτομο μάθει από τον Καρδιολόγο του ποιους παράγοντες κινδύνου έχει για Στεφανιαία Νόσο και τους αντιμετωπίσει αποτελεσματικά (π.χ. διακοπή καπνίσματος, λήψη χαπιού για πίεση ή χοληστερίνη), τότε αποφεύγεται η εξέλιξη ή/και εκδήλωση της νόσου, δηλαδή ουσιαστικά το έμφραγμα, το οποίο έχει μεγάλο κόστος τόσο για τον ασθενή όσο και για το σύστημα υγείας.